ประวัติความเป็นมาของชนเผ่าม้ง
ประวัติชาติพันธ์ชนเผ่าม้ง หรือที่ภาษาจีนเรียกว่า เหมียวจู๋ (苗族) กล่าวกันว่าบรรพบุรุษของชาวม้ง คือ กลุ่มจิ่วหลี หรือ จิ่วหลีปู้โล่ว (九黎) ก่อนจะอพยพมาอยู่ยังประเทศไทยและประเทศอื่นๆ และเมื่อย้ายมาอยู่ที่ประเทศไทยพวกเขามีวัฒนธรรมอย่างไร วันนี้แอดจะมาเล่าให้ฟังแบบคร่าวๆ
นักวิชาการจีนเชื่อว่าชนเผ่า ม้ง หรือ เหมียว กำเนิดมาแล้วราว ๕,๐๐๐ - ๖,๐๐๐ ปี มีบรรพบุรุษเป็นกลุ่มจิ่วหลีหรือจิ่วหลีปู้โล่ว (九黎)โดยมีผู้นำคือ ชือโหยว (蚩尤) ซึ่งอยู่ในยุคเดียวกันกับบรรพบุรุษชาวฮั่น คือ เหยียนตี้และหวงตี้ ต่อมาทั้ง ๓ กลุ่มนี้เกิดการสู้รบเพื่อแย่งดินแดนกัน โดยครั้งแรกชือโหยวที่เชื่อว่า...เป็นผู้นำของบรรพบุรุษของชาวม้งนั้นเป็นฝ่ายชนะ กล่าวกันว่า...ชือโหยวเป็นผู้นำที่เก่งกาจในเรื่องการสู้รบ ดังนั้นการจะเอาชนะชือโหยวเป็นเรื่องยาก ทำให้เหยียนตี้กับหวงตี้ร่วมกันสู้รบกับชือโหยวจนสามารถสังหารชือโหยวได้ จึงส่งผลให้กลุ่มจิ่วหลีที่เหลือต้องอพยพและย้ายถิ่นฐานไปอาศัยอยู่บริเวณตอนล่างของแม่น้ำฮวงโห รวมถึงตอนกลางและตอนล่างของแม่น้ำแยงซี ต่อมากลุ่มจิ่วหลีก่อตั้งเมืองและอาณาจักรขึ้นมาใหม่ชื่อว่า ซานเหมียว แต่พวกเขาก็ต้องเผชิญสงครามอีกครั้งจากชาวฮั่นและพวกเขาก็เป็นฝ่ายพ่ายแพ้ จึงทำให้ต้องอพยพยไปอยู่บริเวณกุ้ยโจว หูหนาน หูเป่ย เสฉวน ยูนนาน กวางสีและภูมิภาคอื่นๆ ของจีน จากประวัติศาสตร์จีนชนเผ่าม้งอพยพย้ายถิ่นฐานครั้งใหญ่ทั้งหมด ๕ ครั้ง สาเหตุมาจากสงครามและย้ายที่ทำกิน ส่วนม้งในประเทศไทยมีประวัติเป็นมาอย่างไร และทำไมชนเผ่าม้งถึงไปอยู่ยังดินแดนแสนไกลอย่างอเมริกาได้ ตามไปอ่านเรื่องราวต่อใต้ภาษาอังกฤษ
ภาพประกอบ…เป็นชุดชาวม้งในประเทศจีนซึ่งการแต่งกายของชาวม้งในแต่ละประเทศหรือพื้นที่จะมีความแตกต่างกัน
Many scholars believe that the Hmong in Southeast Asia migrated from China, or in Chinese, the Hmong people are called "Meow" (苗族). It is believed that the ancestors of the Hmong people were the Jiuli group (九黎) before immigrating to Thailand and other countries.The Hmong are an ethnic group in the mountains of Southeast Asia and has a long history. The Hmong migrated south from the 18th century due to political unrest and find suitable areas for cultivation. Currently, there are Hmong people living in China, Thailand, Vietnam, Laos, including the United States etc., The largest Hmong community in Thailand is at Khek Noi, Khao Kho, Phetchabun.Hmong means independent people. The Hmong people are divided into 2 groups: the Blue Hmong and the White Hmong and don't like to be called Miao. It was considered an insult. The population of the Hmong people in Thailand. It is the second most abundant after Karen. The Hmong language is classified under the Miao-Yao Jong branch, Chinese-Tibetan family no written language but borrowed the Roman alphabetCharacteristics of houses: Hmong people prefer to build houses on high mountains. Build a house on the ground using the soil as a homegrown. The wall of the house is a wooden sheet with thatched roof. There is a bedroom and a kitchen in the house. The house will be large because they live in an extended family, the Hmong consider their elders to be the head of the family.Blue Hmong people's dress(1.) Men will wear a black or blue shirt, short, embroidered pattern, long sleeves, edged with blue sleeves. The pants use the same color. The crotch is wide and drops down to the knees. The legs are narrow and have a red cloth around the waist in which both sides of the fabric are embroidered with patterns hanging down
(2.) Women will wear black or dark blue shirts. There is a pattern on the chest, long sleeves, and the cuffs are trimmed in blue. The shirt's collar hangs folded over the back, embroidered with patterns, and wears a pleated skirt around the body patterns from wax writing and dyed blue. There is a long piece of cloth embroidered with patterns dangling the hem off the skirt. Married women use plain cloth male circumcision with colored cloth with red cloth embroidered patterns on both sides and let it hang like a tassel girded with a silver belt. Wrap the shins with blue or black cloth. Bun the hair in the middle of the crown and have a bun to make it bigger and then use a bandana over the hair bun decorated with silverware and silver coins
White Hmong people's dress(1.) Men will dress similarly to the Blue Hmong but there is less ornamentation. On the neck were several silver rings around the neck.
(2.) Most women dress similarly to the Blue Hmong. Originally, it was popular to wear a plain white skirt without any pattern. There is a long piece of cloth that covers the front of the skirt and is embroidered with patterns, along with a red cloth band around the waist. Leave the tail of the fabric behind. Currently wearing dark blue Chinese style pants instead of a skirt. Wrap a bun and part the hair at the front to make your forehead look wider.
Illustration: It is a dress of the Hmong people in China. The dress of the Hmong people in each country or area is different.จากเรื่องราวด้านบนของชนเผ่าม้งบ้างก็เชื่อว่า...ม้งอาจจะอพยพมาจากที่ราบสูงทิเบต ไซบีเรียและมองโกเลียจากนั้นก็เข้าสู่ประเทศจีน และตั้งหลักแหล่งอยู่แถบลุ่มแม่น้ำฮวงโห เมื่อราวหลายพันปีมาแล้ว กล่าวกันว่า “ม้ง” อพยพลงมาอาศัยอยู่บริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตั้งแต่ศตวรรษที่ ๑๘ เนื่องจากสถานการณ์ที่ไม่สงบทางการเมืองและหาพื้นที่ที่เหมาะสมกับการเพาะปลูก ปัจจุบันมีชาวม้งอาศัยอยู่ในประเทศจีน ไทย เวียดนาม พม่า ลาวและสหรัฐอเมริกา เป็นต้นม้งอพยพเข้าสู่ประเทศไทย ไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนมาม้งอพยพมาอยู่ในไทยตั้งแต่เมื่อใด แต่จากเอกสารของสถาบันวิจัยชาวเขาคาดว่า...ม้งเริ่มต้นอพยพเข้ามาทางตอนเหนือของประเทศไทยในราวปี ๒๓๘๗ – ๒๔๑๗ จุดที่ชนเผ่าม้งเดินทางเข้ามามีอยู่ด้วยกัน ๓ จุด คือ (๑) เข้ามาทางห้วยทราย – เชียงของ อ. เชียงของ จ. เชียงราย (๒) เข้ามาทางไชยบุรี ปัวและทุ่งช้าง เขต อ.ทุ่งช้าง จ.น่าน (๓) เข้าทางภูคา – นาแห้ว และด่านซ้าย อ.นาแห้วและ อ.ด่านซ้าย จ.เลย ก่อนที่จะกระจายตัวไปยังพื้นที่อื่นๆ ของประเทศไทยชาวม้งในประเทศไทยแบ่งเป็น ๒ กลุ่ม คือ (๑) ม้งขาว (ม้งเด๊อ (๒) ม้งน้ำเงิน ม้งดำ ม้งเขียวหรือม้งลาย (ม้งจั๊ว) ซึ่งแบ่งตามลักษณะการแต่งกายเป็นหลัก คือ
(๑.) ม้งขาว (ม้งเด๊อ) ทั้งผู้หญิงและผู้ชายจะสวมกางเกงขาก๊วยสีดำ ฟ้าหรือน้ำเงิน สวมเสื้อแบบชาวจีน ส่วนกางเกงของผู้หญิงจะมีผ้าสีฟ้าหรือน้ำเงินคาดปิดทั้งด้านหน้าและหลัง มีความยาวตั้งแต่เอวถึงครึ่งน่อง และมักจะสวมกระโปรงจีบขาว เมื่อมีงานเทศกาลปีใหม่หรือการแต่งงาน
(๒.) ม้งน้ำเงิน ม้งดำ ม้งเขียวหรือม้งลาย (ม้งจั๊ว) ผู้ชายจะสวมกางเกงสีดำเป้ายานและขายาวถึงข้อเท้า ปลายขากางเกงมีผ้าปักลวดลายเย็บปิดเป็นขอบ เสื้อสีดำหรือน้ำเงินแขนยาว มีผ้าปักลวดลายเช่นเดียวกับกางเกง ส่วนผู้หญิงจะสวมกระโปรงจีบยาวประมาณหัวเข่า มีลายดอกและลวดลายที่ปักหลากสี เช่น ฟ้า แดง ส้ม เขียว บานเย็นและขาว เป็นต้น
ม้งทั้งสองกลุ่มนี้จะมีสำเนียงภาษาพูดที่แตกต่างกันเล็กน้อย ส่วนใหญ่ยังคงยึดถือและปฏิบัติตามประเพณี วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง โดยเฉพาะความสัมพันธ์ทางสังคมของชาวม้งที่ยึดถือแซ่สกุลหรือตระกูลเป็นหลัก โดยม้งแซ่เดียวกันถือว่าเป็นพี่น้องกัน
ชนเผ่าม้งมีประมาณ ๑๘ ตระกลู (แซ่) คือ แซ่หว้า (Xeem Vaj) แซ่จาง (Xeem Tsab) แซ่ลี (Xeem Lis) แซ่โซ้ง (Xeem Xyooj) แซ่ท่อ (Xeem Thoj) แซ่เล่า (Xeem Lauj) แซ่มัว (Xeem Muas) แซ่ย่าง (Xeem Yaj) แซ่เฮ้อ (Xeem Hawj) แซ่วื้อ (Xeem Vwj) แซ่กือ (Xeem Kwm) แซ่หาญ (Xeem Ham) แซ่จื้อ (Xeem Tswb) แซ่ฟ่า (Xeem Faj) แซ่พ้า (Xeem Phab) แซ่กง (Xeem Koo) แซ่เฉ้ง (Xeem Tsheej) แซ่ค้า (Xeem Khab)ม้งอพยพไปอยู่อเมริกาและประเทศอื่นๆ นอกจากประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กล่าวคือในช่วงปีประมาณ ๒๕๑๓ - ๒๕๑๘ ม้งอพยพออกจากลาวเนื่องจากการปฏิวัติลาวที่เป็นการสู้รบระหว่างฝ่ายคอมมิวนิสต์กับรัฐบาลราชอาณาจักรลาว ส่งผลทำให้ม้งในลาวต้องแตกกระจายไปทั่วโลก การอพยพของชนเผ่าม้งในครั้งนั้นนับได้ว่ามากที่สุดและอพยพไปไกลที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์ของชนเผ่าม้ง โดยชาวม้งได้อพยพย้ายไปอาศัยอยู่สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย แคนาดา อาร์เจนตินา ฝรั่งเศสและอิตาลี เป็นต้น
บทความนี้แปลโดยเพจ Thai Culture to the Worldอ้างอิงที่มา (Reference)
ดร.ดนัย ชาววิวัฒน์ ประธานมูลนิธิฯ พัฒนาการศึกษาชนเผ่าบนที่ราบสูง ในช่องอินไซต์ล้านนา
การตำข้าวเหนียวของชาวม้งนั้นถือเป็นขนมของชาวม้งก็ว่าได้ บางที่อาจจะตำเพื่อไหว้ผีป่า ผีบรรพบุรุษหรือสิ่งที่ตนเองนับถือ และนำข้าวเหนียวที่ผ่านการไหวนี้มาทำเป็นอาหารคาวและอาหารหวานเพื่อยืดอายุของข้าวเหนียวอีกด้วย